سیروان یکی از رودهای مهم کردستان است. این رود در حوزۀ شهرستان‌های سنندج، مریوان و پاوه در استان‌های کرمانشاه و کردستان واقع شده و ریزابۀ آن، رود دیاله در عراق و نهایتاً خلیج فارس است. بر اساس گزارش میرزا شکرالله سنندجی، دو رودخانۀ سنندج و گاوه‌رۆ به سیروان می‌ریزند.[1] آن قسمت از این رود مهم که به ژیوار مربوط می‌شود، بر گرد نیمه‌ای از کۆساڵان می‌چرخد و به نوعی آن را دور می‌زند. زمانی که این رود روستای دۆڕۆ را در دامنۀ شمالی کۆساڵان رد می‌کند، رود مریوان نیز به آن می‌پیوندد و از آن پس، از محلی به نام دواڵان که تنگه‌ای باریک، بکر، طبیعی و دارای حیات وحش غنی است، می‌گذرد. سیروان در ادامه از کنار روستای بڵبه‌ر می‌گذرد و سپس به حدود ژیوار می‌رسد.

این رود معمولاً پرآب است، به ویژه آن‌که در محدوده‌ای که به ژیوار مربوط می‌شود، چشمه‌های پرآب چندی به آن سرازیر می‌شوند. از جملۀ این چشمه‌ها که آب آن‌ها به این رود خوش‌نام می‌ریزد، می‌توان به قوڵ در جنب شرقی روستای دۆڕۆ، ئاوه‌تاڵ در تنگۀ دواڵان، بێڵۆ در نزدیکی باغستان خۆسمڵێ و ناراس در پایین‌دست شرقی روستای سلێن اشاره داشت. از آن میان، چشمۀ ئاوه‌تاڵ بسیار پرآب و در عمل در بستر رودخانۀ سیروان قرار گرفته است. آب این چشمه به قدری زیاد است که در خشکسالی‌ها، وقتی رود سیروان عملاً تا آن نقطه خشک می‌شود، معمولاً از آن ناحیه به بعد دارای آب است!



[1]. سنندجی، میرزا شکرالله، تحفۀ ناصری، صص 56ـ57